Zoet ontmoet zout
Daar waar zoet en zout water elkaar ontmoeten, kan energie worden gewonnen. Dat kan op twee verschillende manieren. Deze energiewinning uit de zoet-zout gradiënt wordt ook wel blauwe energie genoemd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van osmose. Er zijn twee processen mogelijk.
RED
Met Omgekeerde Electrodialyse (Reversed Electrodialysis-RED) worden membranen gebruikt die alleen maar zoutionen (Na+ en Cl-) doorlaten. Deze stromen van het zoute naar het zoete water. Door vervolgens Na+ en Cl- verschillende kanten op te laten stromen, ontstaat Na+rijke vloeistof resp. Cl-rijke vloeistof. Tussen deze vloeistoffen heerst een spanningsverschil, een potentiaalverschil, dat benut kan worden voor energieopwekking.
Meer informatie over RED
PRO
De tweede methode, Pressure Retarded Osmosis (PRO), maakt gebruik van membranen die alleen watermoleculen doorlaten. Door zo’n membraan stromen watermoleculen van het zoete water naar het zoute water. Dit zorgt voor een drukverschil over het membraan. Met dit drukverschil wordt een turbine aangedreven waarmee elektriciteit kan worden gegenereerd.
Meer informatie over PRO
Geschikte locaties voor blauwe energie
Omdat de membranen de meeste energie opwekken bij sterke zoet-zout-overgangen, moet de plaatsing bij brak water zoveel mogelijk worden voorkomen. Om deze reden zijn riviermondingen vaak minder geschikt, omdat hierin veel brak water wordt gevormd. Gunstiger zijn bijvoorbeeld de spuisluizen in de Afsluitdijk, die bij eb regelmatig zoet IJsselmeerwater in de Waddenzee spuien. Daar staat een blauwe-energie-proefcentrale.
Wereldwijd heeft Blue Energy een zeer grote potentie, die geschat wordt op zo’n 11% van de huidige wereldwijde energiebehoefte. Dit levert een positieve bijdrage aan export, hoogwaardige werkgelegenheid (maak-industrie) en de kennispositie van Nederland.
Zeeland
In Zeeland zijn er vijftien mogelijke locaties. Denk aan poldergemalen, de Brouwersdam, de Krammersluizen en dergelijke. De grootste kansen om ‘blauwe energie’ te winnen, liggen in Zeeland bij de Grevelingendam en de Philipsdam. Zogenoemde blauwe energie is elektriciteit die uit water kan worden gewonnen op plaatsen waar een zoute en zoete waterstroom elkaar ontmoeten.
Plannen voor blauwe energiecentrale in Zeeland al in de maak (Omroep Zeeland, 24 februari 2020)