Afbeelding: kaart met potentiële locaties voor waterstof in Nederland.

Waterstofwoning

Het eerste waterstofhuis van Nederland is in september 2019 officieel geopend. In het dorpje Stad aan ’t Haringvliet staat het Innovathuis dat met groene energie uit zonnepanelen een jaar lang alle seizoenen kan overbruggen. De hele installatie bestaande uit een elektrolyser, brandstofcel en een speciale boiler, passen in een flinke Amerikaanse koelkast. Energie uit de zonnepanelen wordt opgeslagen in twee grote accu’s en in de tuin ligt een opslagtank voor waterstof. Een uiterst innovatief experiment, de belangstelling bij de officiële opening was dan ook groot. Uit Nederland en België kwamen honderden bezoekers. (Bron)

Industrie en vervoersbedrijven

De meeste haalbaarheidsstudies en proefprojecten zijn bedoeld voor de industrie, bedrijfsvervoer (vrachtwagens en heftrucks) en voor openbaar vervoer met bus en trein.
 

Zeeland

In de regionale energiestratie 1.0 (RES) van Zeeland is een hoofdstuk opgenomen over waterstof. De belangrijkste punten uit de Zeeuwse RES op het gebied van waterstof:

• Zeeland zet in op een eerste, grootschalige elektrolysefabriek.
• Ze verkennen de toepassing van waterstof voor hogetemperatuurwarmte (boven 600 graden).
• Het toepassen van waterstof als regelbaar CO2-vrij vermogen en energieopslag voor langere perioden is een interessante ontwikkeling. Na 2030 zal de kans op deze toepassing toenemen; dit houden ze in de gaten en waar mogelijk proberen ze hierop te anticiperen.
• Ze leggen t.a.v. waterstof prioriteit bij het uitvoeren van de programmalijn waterstof van platform SDR: het groen produceren (of importeren) van waterstof voor de industriële toepassingen die al plaatsvinden.
   

Zeeland krijg praktijklaboratorium voor duurzame waterstof

Er komt een praktijklab duurzame waterstof in de provincie Zeeland. Scalda- en HZ-studenten en mensen, die zich willen bij- of omscholen, krijgen in het lab les over duurzame waterstof. Ook krijgt het een spilfunctie in het Zeeuwse onderzoek naar deze groene energiedrager.

Het laboratorium komt in het gebouw van HZ University of Applied Sciences in Vlissingen. Daar komen de twee belangrijkste typen elektrolysers te staan: PEM (Polymer Electrolyte Membrane) en Alkaline. Studenten kunnen onder begeleiding van docenten en onderzoekers in de praktijk oefenen met deze elektrolysers. De bouw van het lab geeft ook het onderzoek naar het gebruik en de toepassingen van duurzame waterstof én de Zeeuwse energietransitie in het algemeen een impuls. (Bron, 22 november 2022)

Smart Delta Resources

Smart Delta Resources (SDR) is een initiatief van 13 energie- en grondstof intensieve bedrijven uit de industrie, dat wordt ondersteund door Impuls Zeeland, Provincie Zeeland en Provincie Oost-Vlaanderen. SDR zorgt ook voor de uitwerking van andere ontwikkelsporen, zoals duurzame waterstof (Hydrogen Delta), afvang, transport en opslag of hergebruik van CO2 (CCUS), elektrificatie en restwarmte. In oktober 2020 is het SDR Regioplan 2030-2050 gepubliceerd, waarin de doelstellingen op het gebied van CO2-reductie en de daarbij horende projecten zijn gepresenteerd. Deze doelen en projecten moeten ervoor zorgen dat de doelstellingen uit het Nederlandse Klimaatakkoord worden gehaald. Het gaat daarbij om vier grote projecten:

• Hydrogen Delta heeft als doel om grijze waterstof uit te faseren middels groene, blauwe, gele en mogelijk oranje waterstof**. Daarbij heeft het programma de aspiratie de regio te positioneren als grootste waterstofcluster van Nederland, Vlaanderen én Europa. Op termijn moet de regio op grote schaal groene waterstof gaan produceren, gebruiken, importeren en exporteren. Er zijn hier al een aantal voorbeelden van: er is al een waterstofkoppeling tussen Dow in Terneuzen en Yara in Sluiskil gerealiseerd en daarnaast zijn de innovatieve projecten Steel2Chemicals en Carbon2Value van Dow Terneuzen en ArcelorMittal Gent volop in ontwikkeling.
  ** gele waterstof = waterstof door import van klimaatneutrale waterstof uit onder meer Portugal, het Midden-Oosten, Australië en Rusland.
  ** oranje waterstof = groene waterstof met Hollandse stroom opgewekt.
  
  
• Carbon Connect Delta heeft de ambitie om vanaf 2023 1 Mton CO2 af te vangen, met een doorgroeipotentieel tot 6,5 Mton CO2 in 2030. Naast het afvangen van CO2, moet ook een CO2-infrastructuur aangelegd worden waarmee de CO2 getransporteerd en vervolgens opgeslagen kan worden. Tot slot wordt gekeken hoe opgevangen CO2 eventueel hergebruikt kan worden d.m.v. CCU. Dit is dus ook een belangrijk project voor blauwe waterstof. 
  
  
• Spark Delta heeft als doel om bij te dragen tot reductie van CO2-emissies door elektrificatie en procesoptimalisatie van productieprocessen via bestaande of innovatieve technologie. Daarnaast heeft als doel zorg te dragen voor een robuust en kosteneffectief elektriciteitsnet, dat nodig is om de energietransitie te maken.
  
  
• Heat Delta heeft als doel om de vraag naar en het aanbod van industriële restwarmte en geothermie inzichtelijk te maken. De ambitie is om als tweede stap dit te vertalen naar concrete en uitvoerbare projecten. 

Bron: SDR Regioplan 2030-2050

Waterstofhub

Smart Delta Resources heeft een haalbaarheidsonderzoek gecoördineerd naar de mogelijke hubfunctie van North Sea Port voor schone waterstof(dragers).  (Bron)

Mobiliteit

Op deze kaart van maart 2020 kun je zien dat er nog geen waterstoftankstations zijn in Zeeland. Er zijn wel 2 nieuwe initiatieven in Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-Beveland.
 

Waterstofkoppeling Dow en Yara

In Zeeuws-Vlaanderen zet Gasunie een traditionele aardgasleiding om naar een waterstofleiding, die later samengdrukt waterstofgas van chemiebedrijf Dow in Terneuzen naar kunstmestproducent Yara in Sluiskil zal transporteren. (Bron: Shell en Zeeland refinery)
 

Groene waterstofplannen met offshore windenergie van Ørsted

Ørsted en Yara werken gezamenlijk aan een project om op de productielocatie van Yara in Sluiskil groene ammoniak te produceren. Hierbij wordt fossiele waterstof vervangen door duurzame waterstof. Hiervoor wordt een 100MW elektrolyser ontwikkeld. Deze installatie wordt gevoed door offshore windenergie van Ørsted.

Yara is wereldwijd een toonaangevende producent van kunstmest. Het project zorgt voor een potentiële CO2 besparing van 100.000 ton CO2, wat overeenkomt met het van de straat halen van 50.000 conventionele auto's. Het project is in 2024/2025 operationeel, ervanuit gaande dat het door de overheid aangekondigde waterstof instrument en de juiste regelgeving eind 2021 gereed is. (Bron)

Vlissingen-Oost en Terneuzen krijgen een groene waterstoffabriek

In Vlissingen-Oost komt een groene waterstoffabriek. Havenbedrijf North Sea Port heeft een samenwerkingsovereenkomst getekend met het bedrijf VoltH2. Directeur André Jurres van VoltH2 hoopt dat de fabriek er over drie jaar staat. (Bron)

Inmiddels is Terneuzen toegevoegd als locatie voor een waterstoffabriek.

VoltH2 ontvangt van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) een substantiële exploitatiesubsidie voor de productie van groene waterstof.

VoltH2 krijgt deze subsidie voor haar projecten in respectievelijk Vlissingen en Terneuzen. Deze groenewaterstoffabrieken beschikken sinds het tweede kwartaal van 2022 over een omgevingsvergunning en de projecten komen nu, met de toekenning van de SDE++ steun, opnieuw een stap dichter bij de realisatie. Na de finale investeringsbeslissing wordt verwacht dat de bouw van de fabrieken uiterlijk begin 2024 kan starten. (Bron)