In het dagelijks leven moeten mensen vaak lezen, schrijven, rekenen of omgaan met de computer. Een gebrek aan deze basisvaardigheden kan grote nadelen hebben. Bijvoorbeeld:

• Moeilijk een baan vinden of houden
  Van de mensen die minder goede basisvaardigheden hebben, is bijna de helft werkloos. Zij vinden het vaak lastig om een sollicitatiebrief te schrijven. Daardoor komen ze moeilijk aan een baan. Ook hebben ze moeite om hun baan te behouden. Bijvoorbeeld als ze de computer nodig hebben bij hun werk.
  
  
• Problemen met gezondheid
  Mensen die niet goed kunnen lezen en schrijven hebben vaak problemen met hun gezondheid. Zij kunnen bijvoorbeeld de bijsluiters van medicijnen niet goed lezen. Daardoor is de kans groot dat zij de medicijnen verkeerd gebruiken.
  
  
• Taalachterstand bij ouders en hun kinderen
  Ouders die moeite hebben met taal kunnen hun kinderen niet goed voorlezen. En minder goed helpen met huiswerk. Daardoor is de kans groot dat hun kinderen ook niet goed leren lezen en schrijven.
  
  
• Problemen met communicatie
  Formulieren invullen, zoals voor uitkeringen, toeslagen en belastingen is lastig. Ook is het vaak moeilijk om een computer, tablet en telefoon te gebruiken.
  
  
• Financiële problemen 
  Voldoende kunnen lezen, schrijven en rekenen, is een randvoorwaarde om een stabiele financiële situatie te krijgen en te houden.

• Kennisblad Laaggeletterdheid in Nederland | Stichting Lezen en Schrijven
• Factsheet Taal maakt zelfredzaam | Stichting Lezen en Schrijven
• Kennisblad Taal maakt gezonder | Stichting Lezen en Schrijven
• Kennisblad Laaggeletterdheid en werk | Stichting Lezen en Schrijven
• Factsheet Laaggeletterdheid en geld | Stichting Lezen en Schrijven

Hoe herken je iemand die laaggeletterd is? Mensen die laaggeletterd zijn, vinden het vaak lastig om dit aan te geven. Ze schamen zich. En ze hebben vaak hun eigen manieren gevonden om niet te laten blijken dat ze niet goed kunnen lezen of schrijven. Denk aan spraakberichtjes sturen zodat je niet hoeft te typen, of zeggen dat je je bril (of iets anders) vergeten bent en thuis nog wel alles naloopt.

Wil je als organisatie medewerkers trainen in het herkennen en signaleren van laaggeletterdheid? Neem dan contact op met het taalhuis of taalpunt in jouw regio (zie verderop deze pagina).

Meer informatie:

• Herken de signalen | Stichting Lezen en Schrijven
• Checklist-HERKENNEN-laaggeletterdheid-maart-2022.pdf (pharos.nl) (voorbeeld vanuit zorg)
• Basismeters | Stichting Lezen en Schrijven
• Taalverkenner gezondheid | Stichting Lezen en Schrijven

Je vermoedt dat een persoon laaggeletterd is, hoe nu verder? Ga het gesprek met deze persoon aan, aan de hand van de tips via de links hieronder. En verwijs de persoon door naar het taalhuis of taalpunt in jouw regio (zie verderop deze pagina).

Tips om het gesprek met iemand aan te gaan over laaggeletterd zijn:

• Wat kan ik doen (campagne) | Stichting Lezen en Schrijven
• Gesprekskompas | Stichting Lezen en Schrijven

Laaggeletterdheid aanpakken is niet een project met een kop en een staart. Om te zorgen dat we een duurzame aanpak hebben tegen laaggeletterdheid is het belangrijk dat dit thema in het beleid van organisaties wordt opgenomen. 

Dit kan bijvoorbeeld zijn bij HR in ontwikkelbeleid voor eigen personeel. Als 1 op de 8 volwassenen laaggeletterd is, zijn er waarschijnlijk ook in jouw organisatie mensen die moeite hebben met lezen en schrijven. In sommige branches kan dit aantal nog hoger zijn. 

Maar het kan ook zijn dat jouw organisatie in contact komt met personen die laaggeletterd zijn. Denk aan uitkeringsinstanties, gemeenten, zorg en maatschappelijke diensten. Deze organisaties (klantcontact teams, wijkteams, etc.) kunnen personen die laaggeletterd zijn herkennen, signaleren en doorverwijzen. 

Ontdek wat jij kunt doen:

• Voor organisaties | Stichting Lezen en Schrijven
• Aan de slag met Taal werkt!
• Home | Movisie
• Gemeentelijke Gezinsaanpak Geletterdheid | Gemeentelijke Gezinsaanpak Geletterdheid
• GeletterdheidInZicht landingspagina - GeletterdheidInZicht homepage

Tel mee met Taal is een landelijk actieprogramma van de Rijksoverheid om laaggeletterdheid te voorkomen en verminderen. De subsidie Tel mee met Taal is bedoeld voor het verbeteren van basisvaardigheden (taal-, reken- en digitale vaardigheden) van werknemers en ouders.

Meer informatie:

• Home | Tel mee met Taal

Stichting ABC en Stichting Lezen en Schrijven hebben talloze video’s waarbij ervaringsdeskundigen vertellen hoe het is of was om laaggeletterd te zijn. Daarnaast zijn er afgelopen tijd ook tv programma’s gemaakt over dit onderwerp. 

Meer informatie:

• Jos Niels doorbrak het taboe en overwon het analfabetisme.
• YouTube- Wie is de ervaringsdeskundige laaggeletterdheid?
• abcbeleidshulp.nl
• youtube.com/lezenenschrijven
• Leven Zonder Letters | NPO Start
• Duidelijke Taal | NPO Start