Historische boekbanden
Middelburg maakte in de 18e eeuw een bloeiperiode door als vestigingsplaats voor gerenommeerde boekbinderijen. Er werden fraaie boekbanden gemaakt voor overheden, zoals stadsbesturen, de Admiraliteit van Zeeland en het Stadhouderlijk Hof in Den Haag, maar ook voor particulieren. Meestal ging dat op bestelling van de opdrachtgever.
Uit de kluis - Aflevering 2: De verloren Librije
Uit de kluis - Aflevering 1: Stenen des aanstoots
Incunabelen en post-incunabelen
Foto: Bible mit horen boecken. De Delftse Bijbel uit 1477 was de eerste in Nederland gedrukte bijbel.
Pop-up boeken
De Tsjechische kunstenaar Vojtěch Kubašta bewerkte ca. 1958 het sprookje Doornroosje van Charles Perrault tot een pop-up boek. Het keukenpersoneel is in slaap gevallen. Acht scènes uit het verhaal worden bij het voorlezen achter elkaar omhoog geklapt, zodat de jonge luisteraars het verhaal tegelijk ook kunnen zien gebeuren.
Restauratie
Foto: Kerkeordonantie van de lutherse gemeente, bruikleen van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, in de toestand van voor de restauratie. Het gehavende kartonnen kaftje is grotendeels van het boekblok losgeraakt. De rug en het achterplat ontbreken geheel. Restauratiekosten waren €285,00.
Collectie Bal
Antiquair W.H. Bal (staand) met familie, Middelburg ca. 1906.
Bron: Beeldbank Zeeland, ZB.
Collectie P.C. Boutens
Foto: Portret van P.C. Boutens dat in de kluis van ZB bewaard wordt. Uit 1923, geschilderd door Max von Seydowitz.
Collectie Gustave Doré
Uit: Les contes drôlatiques. Honoré de Balzac. Paris: Garnier, ca. 1860.
Isaac Beeckman
ZB heeft vele unieke boeken en handschriften in zijn collecties. Een belangwekkend document is een manuscript, het zgn. Journaal van Isaac Beeckman.
Industriële boekbanden
De ontwikkeling van de electriciteitsontwikkeling van Nederland tot het jaar 1925, gedenkboek naar aanleiding van het tienjarig bestaan. - Amsterdam : Van Kampen, 1926.
Dit exemplaar is afkomstig uit de collectie van ‘De Schelde’ in Vlissingen. Een voorbeeld van een met zorg en smaak vormgegeven boekomslag.
Oude drukken
Foto: 17e en 18e eeuwse perkamenten en lederen banden staan op nummer gerangschikt op de planken van de kluis.
Oude kinderboeken
Afbeelding: illustratie van boerinnetjes bij het versje Draai het wieltje nog eens om, uit het boek Versjes van vroeger van Rie Cramer. Bron: collectie Beeldbank Zeeland, ZB.
Atlas Landwehr-Vogels
“Onderscheidene bedrijven”, kinderprent rond 1800 gemaakt bij Jan Oortman en I. van Lieshout in Turnhout. Vluchtig ingekleurde houtsneden met als onderwerp: beroepen en ambachten in de tijd van de Bataafse Republiek.
Bibliofiele werken
Foto: Tentoonstelling in 1995 in de Zeeuwse Bibliotheek in samenwerking met Stichting Drukwerk in de Marge 20 jaar. Collectie Beeldbank Zeeland, ZB.
Oorlogscollecties
Foto: Neergestort Engels jachtvliegtuig type F2B Fighter bij Yerseke in 1917. Collectie Van Oosten, Beeldbank Zeeland, ZB.
Pamfletten
Den Zeusen beesem / by een gesteldt door een liefhebber vant vaderlandt, Martinis van Alle. Rotterdam: Joannis van Bremen, 1652.
Een satirisch gedicht uit 1652 over de politieke omstandigheden in Nederland aan het begin van de Eerste Engelse Oorlog. Zowel de naam van de schrijver als die van de drukker zijn pseudoniemen (bruikleen Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen).
Modeprenten
Tot de verrassingen van de bijzondere collecties behoort een kleine verzameling prenten uit de 19e eeuw. Ze zijn destijds gemaakt met de bedoeling om reclame voor damesmode te maken.
Foto: Het drogen van het boekenbezit, na het bombardement van 17 mei 1940, op de zolder van het PZEM gebouw. Collectie: Beeldbank Zeeland, ZB.
Prijsbanden
Minerva, de Romeinse godin van de wijsheid, staat onder het stadswapen van Middelburg. In vroeger eeuwen sierde deze voorstelling het omslag van boeken die aan ijverige leerlingen van de Latijnse School aangeboden werden. Maar ook kinderen van andere vormen van onderwijs konden mooie boeken voor op hun boekenplank thuis verdienen.
Handschriften
Het perkamenten handgeschreven Psalter des conincklijken prophete Davids, rond 1536 in het hertogdom Brabant vervaardigd, heeft de brand bij het bombardement van Middelburg in 1940 ternauwernood overleefd. Maar het is juist door bluswerk zwaar beschadigd met verlies van leesbare tekst.
Oosters erfgoed
Serat tapel Adam: compilatie van islamitische profetenverhalen van Adam tot Jezus, bewerkt uit de Arabische traditie en in Djokjakarta in Javaanse dichtvorm gebracht.
Kinderprenten
Collectie Marchien Hof
Marchien Hof, verzamelaarster van oude kinderboeken, die haar collectie aan ZB geschonken heeft.
Collectie Hans Warren
De Nederlandse schrijver en dichter Johannes Adrianus Menne Warren gebruikte ook de pseudoniemen Marc Dupont, Arcangelo en Engel Piccardt.
Ordonnanties
Ordonnantie van de wees-kamer der stadt Goes / gemaeckt by bailliu, burgemeesters, ende schepenen der selve stede. Ter Goes: Johannes Meyer, 1713.
Reglement ten behoeve van de weeskinderen in Goes, oorspronkelijk uitgevaardigd 19 oktober 1622.
Collectie C.J.M. Nagtglas
Het fort Elmina, oorspronkelijk in 1482 door de Portugezen aan de Goudkust gebouwd, werd na de Nederlandse verovering in 1637 het centrum van de slavenhandel van de West-Indische Compagnie.